Groene Hartpad zuid. Eatppe 3. IJsselstein - Vlist. Rietblog, wandelen.

IJsselstein - Vlist

Etappe 3 - 4 oktober 2011

De Waarden

Voor het eerst na een week stralend weer is het vanochtend grauw. Hoe kan ik in dit licht de weidsheid van de wijde Waarden op de foto vastleggen? De Waarden ten noorden van de Lek (Lopikerwaard, Krimpenerwaard) vormen het grootste aaneengesloten open weidegebied in het Groene hart. Het ligt tussen Lek en Hollandse IJssel en van IJsselstein tot Krimpen aan den IJssel. Het is acht tot twaalf kilometer breed en ongeveer vijfendertig kilometer lang. In weidsheid wordt het alleen geëvenaard door de waarden tussen Lek en Waal.

Behalve maïsvelden en boomgaarden is het hier allemaal weide, geëxploiteert voor de melkveehouderij. Behalve langs de randen zijn er geen grotere plaatsen, industrieën en autosnelwegen. De horizon is vaak ver.

IJsselstein

Ik begin met een rondwandeling door IJsselstein. Dit was oorspronkelijk een laat middeleeuws stadje. Daarvan getuigen nog de kerk uit 1301 en de fraaie hoogrenaissance toren uit 1430, die ik later nog lang aan de horizon achter me kan zien. De torenspits uit 1928 is minder geslaagd. Ook vindt men er de restanten van het oude slot waaromheen de plaats ontstond. De kern van voor de stadsuitbreidingen, die van af de zeventiger jaren plaatsgrepen, is nog aardig in tact en een bezoekje waard.

Als Elburg en Naarden, heeft het een rechthoekig straten patroon en is het gevat tussen grachten en wallen, waarvan niet zo veel meer over is. Er is een stadswaag, een oud stadhuis en er staan verscheidene negentiende-eeuwse en oudere stadshuizen, bijvoorbeeld restaurant Mariënberg.

Koffie met vlaai en verdwaald

Ik drink koffie met vlaai voordat ik uit IJsselstein vertrek. In de nieuwbouw wijken, onder een grauwe lucht, zonder zon als oriëntatie, loop ik verkeerd. Ik was zelf fout: ik had de routebeschrijving niet gelezen. Ook was er een hele nieuwe wijk bijgekomen, en een autoweg verlegd, zodat mijn oppervlakkige blik op een kaartje niet erg had geholpen.

Aan de rand van de plaats gekomen, zie ik dat ik verkeerd ben. Als ik er achter ben in welke richting ik verder moet, blijkt dat deze nieuwbouw niet geschikt is voor wandelaars. Langs de autoweg mag en kan je niet lopen. Binnendoor moet je door hofjes die telkens wegdraaien van de route. Uiteindelijk vind ik de kruin van een geluidswal die me naar de Groenedijk, de broeksdijk en uiteindelijk naar de Noordzijdsekade brengt. De gemarkeerde route IJsselstein uit is mooier.

Kades wen copen

De middeleeuwse ontginningen in het Hollandse veen werden ondernomen vanaf een veenriviertje of dijkje. Haaks hierop werden smalle stroken land ontgonnen, meestal zo'n anderhalve kilometer diep. Hiervoor werd de naam kope of cope gebruikt: land dat gekocht werd. Achter de ontginning werd op eenzelfde wijze bouwland op het veen veroverd. De twee ontginningen werden gescheiden door een kade, die diende om de waterhuishouding te regelen en om het land langs de achterzijde bereikbaar te maken. Die kades zijn er nog steeds. Vaak zijn het graskaden, een zegen voor de wandelaar als ze tenminste open zijn gesteld. Soms is er een fietspad over aangelegd. Als een groene strook, want meestal zijn ze voorzien van een rij bomen, lopen zij achter door het land. Er liggen geen boerderijen of huizen aan.

Verschillende kades worden nu door Staatsbosbeheer of het Zuid-Hollands Landschap beheerd. Dankzij deze natuurbescherming zijn er in het Groene Hart lange routes waar je over gras kunt lopen, met aan weerszijden wilgen, elzen, essen, soms eiken en daarachter de stille kant van de weilanden. Anderhalve kilometer naar de horizon liggen de boerderijen. Af en toe zie je het bos van een overgebleven eendenkooi die vaak ook in beheer bij een natuurorganisatie zijn. De commerciële eendenvangst in kooien is lang voorbij. Rond de kooien staat het grondwater vaak hoger en zijn er vochtige, meer soortenrijke weiden te vinden.

de Noordzijdsekade

Nu loop ik ruim acht kilometer over gras. De Noordzijdsekade wordt door Staatsbosbeheer onderhouden. Dichtbij IJsselstein liggen de sloten diep tussen de landerijen. Op de rivierklei zijn fruitboomgaarden. Geleidelijk wordt de waterstand hoger. In een weide zie ik 13 wulpen. Bij de eerste eendenkooi is de waterstand nog veel hoger.

Ik hoor ganzengeluiden. Even later zie ik een grote groep brandganzen, gemengd met kolganzen op een pas gemaaide maïakker fourageren. Het zijn de eerste kolganzen die ik dit jaar zie. Verderop , rond de eendenkooi zijn er nog veel meer. Naast de akker zie ik wel 10 grote zilverreigers verspreid in een wei. En even later volgen er nog meer wintergasten: honderden, duizenden smienten in het water langs de kade. Dit is een stil gebied. Er komen hier weinig mensen.

Willeskop

Staatsbosbeheer ontwikkelt natuur in een strook langs de kade, een diep en nat deel van de Lopikerwaard. Dankzij een late ruilverkaveling (landherinrichting) werd het land eind vorige eeuw op een wat natuurvriendelijker manier opnieuw ingericht. Het gebied staat bekend onder de naam Willeskop. Het heeft een grote aantrekkingskracht op vogels. Een paar jaar terug zag ik hier een ralreiger.

Ik sla van de kade af en loop over een fietspad langs een asfaltweg naar Polsbroekerdam. Hier staan nog wat oude boerderijen. Ten zuiden van Polsbroekerdam, aan weerszijden van de Achterkade, is goed te zien te zien hoe het moderne land verschilt van het gebied waar ik net vandaan kom. Hier lopen geen koeien die het gras vertrappen. Als met kunstgras bekleed strekken de velden zich uit. de natuur is hier meedogenloos bedwongen. Het gras is er slechts voor het hooi. De koeien staan op stal, dat is makkelijker voor de boer en het levert net weer iets meer op.

Langs Het kerkje van Polsbroek bereik ik Vlist, het eindpunt van vandaag.

→ naar boven

→ naar volgende etappe

Rietblog.nl

wandelen, reizen, vogels