Deze en volgende maanden zal ik vooral vogels kijken in het Zuid-Hollandse, vanwege de coronamaatregelen. Die beperken mij (en anderen) in hun bewegingsvrijheid. Ik was van plan dit voorjaar naar Zuid-Frankrijk en Spanje te gaan. Om vogels te kijken en te genieten van de rest de natuur, het eten, de cultuur en het mooie weer. Daar zal het dit (voor)jaar niet meer van komen.
Ik woon in Zuid-Holland. Door familiebanden in Ameide: broer, moeder in verzorgingshuis, kom ik vaak in de nabij gelegen Zouweboezem. Een prachtig stukje Zuid-Hollandse natuur, bestaande uit boezemwateren, rietlanden en voorzien van een rijke flora en fauna. Er staan vaak mannen met fototoestellen, heeft mijn broer opgemerkt. Ik begrijp waarom. Al vele jaren is hier een van de oudste kolonies purperreigers gevestigd. Zelf heeft mijn broer nog nooit (bewust) een puperreiger gezien. Door een gemeentelijke herindeling in 2019 is dit Zuid-Hollandse gebied integraal bij de provincie Utrecht ondergebracht. Jammer, voor mij blijft het Zuid-Holland.
Mijn moeder is diep dement, dus een bezoek is niet makkelijk. Na zo'n bezoek ga ik regelmatig - om wat bij te komen - even in de Zouweboezem naar vogels kijken. Ook nu weer. Er is veel meer te zien dan purperreigers. Die zijn in maart trouwens nog niet terug uit Afrika. Ik hoor en zie er de eerste blauwborsten en rietzangers van dit seizoen.
Op 12 maart ging Nederland de eerste fase van de "intelligente lock-down" in. De volgende week werden wc-rollen gehamsterd. Ik was op 12 maart met het openbaar vervoer naar Amsterdam gereisd voor mijn klaverjasclubje. Toen ik daar was hoorde ik dat Rutte had verteld dat ik op mijn leeftijd niet meer met het openbaar vervoer mocht reizen. Of was het een dringend advies? Over dit soort "nuances" werd van het begin af niet duidelijk gecommuniceerd. Ik ben maar gewoon met bus en trein teruggereisd. Wat moest ik anders?
De volgende dag bezocht ik mijn moeder, een noodzakelijk reis toch. Ik merkte dat ze geen bonbons meer wilde eten en niets wilde / kon drinken. Ze ademde snel. Ik vond het zorgelijk. Ruim een week later kwam het verzorgingshuis met het bericht dat ze achteruit ging en bijna niet meer dronk en at. Toch wel wat laat vond ik. Ik wist: niet drinken, dan ben je in een dag of tien dood. Het bezoekverbod was net ingegaan. Maar zij was volgens de verzorging nu terminaal, dus bezoek toch geoorloofd. Ik ging er stante pede weer naar toe. Hetzelfde beeld, nee eger, ze ademde gejaagd, was nauwelijks bij bewustzijn. Ze liep een marathon leek het. Na afloop van het bezoek had ik behoefte om mijn gedachten en gevoelens te ordenen. Hoe kan dat beter dan tijdens een wandeling buiten. Ik reed naar het natuurgebied het Zaans Rietveld bij Alphen aan de Rijn. Ik wandelde er - met in mijn achterhoofd het lijden van mijn moeder - op anderhalve meter van de schaarse andere wandelaars. Hieronder toch maar enkele vogelfoto's die ik maakte tijdens deze ongemakkelijke uitstap.
In een plas stond een veertigtal Grutto's in broedkleed. Kennelijk waren ze nog niet aan het nestelen.
Bijzonder was een groepje van 4 Koereigers, die zich rond enkele "grote grazers" ophielden, smullend van de verstoorde insecten. De Koereiger dringt steeds verder naar het noorden op. Ik denk dat het over enkele jaren hier een gewone vogel is. Ze lijken een voorkeur te hebben voor natuurlijk en ruig grasland. Wellicht zijn onze raaigrasweilanden wegens hun biologische armoede niet zo aantrekkelijk.
Mijn moeder overleed op 24 maart op 100-jarige leeftijd. Op 31 maart was de uitvaart in klein gezelschap. Door mijn hoofd maalden gedachten over leven en sterven.
Ondanks de oproep: "blijf thuis" ben ik er de volgende weken veel op uit gegaan. Flinke wandelingen, mijn eigen omgeving, Den Haag met buitenplaatsen opnieuw ontdekkend. Verbaasd over hoe luid de vogels nu zongen, hoe blauw de lucht was. En hoe mooi de verstilde stad op vroege ochtenden. Ik maakte ook wat verdere uitstapjes op de fiets of met de auto om vogels te kijken. Natuurgebieden, d.w.z. bijbehorende parkeerplaatsen, waren vaak afgesloten. Alsof hier anders massa's zouden verschijnen! Mooi niet. Een staaltje van misplaatste regelzucht vanuit de veiligheidsregio's. Het was niet moeilijk dezer dagen om anderhalve meter afstand te houden bij het vogelen. Het zou wel erg weinig bijgedragen hebben aan het indammen van het virus als ik thuis was gebleven.
In de duinen van Meyendel zag ik vroeg in maart de eerst Veldleeuwerik in baltsvlucht. De boswachter met wie ik even praatte, vertelde dat hij al een nestkuiltje had gezien bij de Oude Slag. De Roodbosttapuit (m) was in prachtig broedkleed op de top van een struikje, zoals altijd, goed zichtbaar.
Ik liep de route rond de surfplas bij Reeuwijk en hoorde vele rietvogels. Ik zag geoorde futen. Ik bezocht de vogelplas Starrevaart een paar keer, een mooie vogelplek voor Hagenaars. Toen ik in de negentiger jaren weer met vogelen begon kwam ik er vaak. Tegenwoordig is het er wat minder interessant, door het veranderde waterpeilbeheer. Ik wandelde er omheen en zag veel vogels. Ook de blauwborst liet zich zien. Geen foto van een blauwborst. Ik nam niet steeds mijn fototoestel mee. Vogelen zonder fototoestel is een andere tak van sport. Het wemelde van de rietzangers en rietgorzen in het riet. De kleine karekiet hoorde ik vroeg in maart nog niet.
Bij de vogelplas vertelde een vogelaar dat hij op Lentevreugd bij Wassenaar een zeldzame Balkan kwikstaart had gezien. Een waarneming die in de Katwijkse app-groep werd doorgegeven. Want Waarneming.nl verbergt nu zeldzame en zeer zeldzame waarnemingen om oploopjes van vogelaars te voorkomen. Ik was op de fiets in een half uurtje bij Lentevreugd. De Balkan kwikstaart: een gele kwikstaart met een volstrekt zwarte bovenkant van de kop, vond ik snel. Er waren nog drie andere vogelaars. De vogel zat in een ondiep plasje vrij dicht bij het pad. Wat verder zag ik onder andere nog enkele bontbekplevieren en een tapuit.
Verder zag ik er Kneutjes, een Oeverloper, enkele Boerenzwaluwen en hoog ovetrekkende roofvogels. En ook deze Tjiftjaf - donkere pootjes onderscheiden hem van de fitis.